Không ít các DN hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu đã chia sẻ với NGHỀ KẾ TOÁN về những trăn trở xung quanh việc sử dụng hóa đơn khi xuất khẩu.
1/ Phải lập hóa đơn như thế nào nếu xuất khẩu ra nước ngoài và xuất vào khu phi thuế quan?
2/ Đồng tiền viết trên hóa đơn trường hợp lập hóa đơn vào khu phi thuế quan là ngoại tệ hay nội tệ? Tý giá có phải phản ánh không? Nếu phản ánh thì phản ảnh theo tỷ giá nào?
3/ Thời điểm hạch toán doanh thu xuất khẩu là thời điểm nào? Theo tỷ giá nào?
Với mong muốn làm vơi đi lo lắng của các chủ DN, kế toán trong DN coa hoạt động xuất khẩu, NGHỀ KẾ TOÁN xin có một số chia sẻ xung quanh các vấn đề trên.
I/ Phải lập hóa đơn như thế nào nếu xuất khẩu ra nước ngoài và xuất vào khu phi thuế quan?
1.1/ Đối với trường hợp xuất khẩu ra nước ngoài:
Theo công văn liên ngành giữa Bộ tài chính & Tổng cục Hải quan số 11352/BTC-TCHQ ngày 14/08/2014, các DN xuất khẩu ra nước ngoài không sử dụng hóa đơn GTGT & hóa đơn bán hàng mà sử dụng hóa đơn thương mại theo thông lệ quốc tế (Comercial invoice). Mẫu kèm theo.
Thực tế, nhiều DN đã nhầm lần do chưa nắm bắt được sự hướng dẫn chi tiết tại công văn này, đã cho rằng DN của mình không cần xuất hóa đơn cho hoạt động xuất khẩu, cụ thể
Trích Điều 5 Thông tư 119/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/3/2014,“.... Doanh nghiệp A là doanh nghiệp khai thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ vừa có hoạt động bán hàng trong nước vừa có hoạt động xuất khẩu ra nước ngoài. Doanh nghiệp A sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng cho hoạt động bán hàng trong nước và không cần lập hóa đơn GTGT cho hoạt động xuất khẩu ra nước ngoài.”
Như vậy, DN có xuất khẩu ra nước ngoài không xuất hóa đơn GTGT hoặc hóa đơn bán hàng nhưng phải xuất xuất hóa đơn Comercial invoice theo quy định tại công văn số 11352/BTC-TCHQ ngày 14/08/2014. Hóa đơn thương mại là căn cứ để làm thủ tục Hải quan và kê khai thuế theo quy định.
MẪU INVOICE theo thông lệ quốc tế như sau:
1.2/ Đối với trường hợp xuất vào khu phi thuế quan:
Cũng theo quy định tại công văn này, căn cứ Thông tư 39/2014/TT-BTC, được sửa đổi bổ sung tại Thông tư 119/2014/TT-BTC quy định riêng cho trường hợp DN nội địa xuất khẩu hàng hóa vào khu phi thuế quan, không sử dụng cho trường hợp xuất khẩu ra nước ngoài. Theo đó, từ 01/06/2014, DN sử dụng hóa đơn GTGT hoặc hóa đơn bán hàng khi xuất khẩu vào khu phi thuế quan, thay cho việc sử dụng hóa đơn xuất khẩu như trước kia.
Như vậy, đối với trường hợp DN nội địa xuất khẩu hàng hóa vào khu phi thuế quan, DN sử dụng hóa đơn GTGT, hóa đơn bán hàng; còn đối với trường hợp xuất khẩu ra nước ngoài, DN sử dụng hoa đơn thương mại ( (Comercial invoice).
II/ Cách viết hóa đơn GTGT khi thu ngoại tệ từ xuất khẩu vào khu phi thuế quan:
Chúng ta cần chú ý về 3 vấn đề:
+ Thời điểm lập hóa đơn
+ Đồng tiền viết trên hóa đơn
+ Tỷ giá lập hóa đơn
3.1 Thời điểm lập hóa đơn, hay thời điểm ghi nhân doanh thu xuất khẩu
• Căn cứ theo quy định tại điểm b, khoản 3, Điều 5 Thông tư số 119/2014/TT-BTC ngày 25/08/2014 của Bộ Tài chính bãi bỏ khổ thứ 7 điểm a khoản 2 Điều 16 Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/03/2014; Khoản 7 Điều 3 Thông tư số 119/2014/TT-BTC ngày 25/08/2014 của Bộ Tài chính sửa đổi khoản 4 Điều 16 Thông tư số 219/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 có quy định về
thời điểm xác định doanh thu xuất khẩu là ngày xác nhận hoàn tất thủ tục hải quan trên tờ khai hải quan.
Thời điểm lập hóa đơn
3.2 Đồng tiền viết trên hóa đơn GTGT khi thu ngoại tệ từ xuất khẩu vào khu phi thuế quan:
Căn cứ Điều e Điều 16 Thông tư 39/2014/TT-BTC
“e) Đồng tiền ghi trên hóa đơn
Đồng tiền ghi trên hóa đơn là đồng Việt Nam.
Trường hợp người bán được bán hàng thu ngoại tệ theo quy định của pháp luật, tổng số tiền thanh toán được ghi bằng nguyên tệ, phần chữ ghi bằng tiếng Việt.
Ví dụ: 10.000 USD - Mười nghìn đô la Mỹ.
Vậy đối Đồng tiền viết trên hóa đơn GTGT khi thu ngoại tệ từ xuất khẩu vào khu phi thuế quan là nguyên tệ
3.3 Tỷ giá lập hóa đơn đối với trường hợp hạch toán doanh thu xuất khẩu
Căn cứ Khoản 4 Điều 2 Thông tư 26/2015/TT-BTC . Sửa đổi, bổ sung Điều 27 sửa đổi, bổ sung theo Thông tư số 119/2014/TT-BTC ngày 25/8/2014”
Căn cứ Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22 tháng 12 năm 2014 hướng dẫn về chế độ kế toán doanh nghiệp hướng dẫn trường hợp phát sinh doanh thu, chi phí, giá tính thuế bằng ngoại tệ thì phải quy đổi ngoại tệ ra đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế , cụ thể: “Tỷ giá giao dịch thực tế để hạch toán doanh thu là tỷ giá mua vào của ngân hàng thương mại nơi người nộp thuế mở tài khoản”
Trường hợp Công ty đang mở hai tài khoản giao dịch tại hai ngân hàng khác nhau thì Công ty sử dụng tỷ giá mua vào của ngân hàng nơi phát sinh giao dịch để ghi nhận doanh thu xuất khẩu (Tại khoản 3 Điều 86 Thông tư số 38/2015/TT-BTC ngày 25/03/2015 của Bộ Tài chính có quy định về hồ sơ hải quan)
Xin chia sẻ 01 ví dụ để cụ thể hóa các vấn đề trên:
Công ty A xuất khẩu sản phẩm X1 cho một Công ty Y là Doanh nghiệp nước ngoài, tại Khu phi thuế quan, thu ngoại tệ. Ngày hoàn thảnh thủ tục thông quan xuất khẩu là 31/12/2017, với trị giá lô hàng là 150.00 USD, tỷ giá thực tế mua vào tại Vietcombank (Ngân hàng A mở tài khoản thu ngoại tệ từ việc xuất khẩu lô hàng này) là 22.735 VNĐ/USD; trong trường hợp này, chúng ta có thể lập hóa đơn GTGT như sau: